آلودگی هوا به یکی از بزرگ‌ترین مشکلات و معضلات این روزهای کلان‌شهرها تبدیل شده که می‌تواند تاثیرات مخرب بسیار خطرناکی بر قسمت‌های مختلف بدن داشته باشد. در این مقاله مجله زیبایی و سلامت جهان گستر به تأثیر آلودگی هوا روی پوست و مو و راه‌های جلوگیری و یا از بین بردن تاثیر به وجود آمده آن اشاره می‌کنیم.
نتایج آزمایش‌ها و دستاوردهای دانشمندان حاکی از آن است که اصلی‌ترین و مهم‌ترین تاثیر مواجهه پوست با ذرات معلق ناشی از ترافیک و آلودگی هوا، پیری زودرسی، خشکی پوست و ایجاد لک‌های پوستی است.
آلودگی هوا که دیگر جزئی از زندگی ما ایرانی‌ها شده، حاصل ماشینی شدن دنیای امروزه است و آثار زیان‌بار آن نه تنها قلب و ریه‌ها را مورد هدف قرار می‌دهد، بلکه بر دیگر اعضای بدن به ویژه پوست که بزرگ‌ترین ارگان بدن و مهم‌ترین سد دفاعی در مقابل عوامل بیماری‌زای محیطی است نیز اثر سوء دارد.
پدیده پیری پوست به دنبال مجموعه‌ای از فاکتورهای داخلی و خارجی اتفاق می‌افتد و از آنجایی که فاکتورهای خارجی قابل تغییر هستند، قابلیت پیشگیری یا تعدیل این فاکتورها وجود دارد. تا مدت‌ها تغییرات پیری پوست ناشی از فاکتورهای خارجی را به طور عمده مربوط به مواجه با اشعه خورشید می‌دانستند ولی اخیراً شواهدی مبنی بر نقش سایر فاکتورهای محیطی به ویژه مواجه پوست با دود سیگار به عنوان یک فاکتور مستقل در پیری پوست مطرح است.
علاوه بر اثرات سوء آلودگی هوا بر سلامت کلی و پیری زودرس پوست، ارتباط آن با برخی از بیماری‌های پوستی از جمله کهیر و اگزمای آتوپیک نیز گزارش شده است. در مطالعه‌ای که در رابطه با تأثیر آلاینده‌های هوا از جمله ازون، دی‌اکسید نیتروژن و ذرات ریز معلق در هوا بر کهیرهای پوستی انجام شد، ارتباط مستقیم قابل توجهی بین کیفیت هوا و پیدایش کهیرهای پوستی نشان داد. از آنجا که شواهدی مبنی بر افزایش اثرات سوء آلاینده‌های هوا به دنبال مواجهه با اشعه ماورای بنفش موجود است، روش‌های محافظتی در برابر نور خورشید هم از جمله راهکارهای کاهش آسیب پوستی ناشی از آلودگی هوا نیز محسوب می‌شود.
بهتر است ساکنین شهرها به ویژه شهرهای دارای آلودگی هوا، استفاده از شوینده‌ها از جمله شامپو و ژل‌های شستشو و اسکراب‌ها جهت پاک‌سازی پوست از آلاینده‌ها را در نظر بگیرند، پوست خود را با استفاده از کرم‌های محافظتی یا کرم پودرهای درمانی مثل سی سی کرم‌ها یا دی دی کرم‌ها محافظت کنند. استفاده مداوم از مرطوب کننده‌های مناسب نوع پوست جهت حفظ و بازسازی عملکرد سد پوستی نیز بسیار مورد تاکید است.
اما تأثیر ذرات معلق در هوا روی موها می‌تواند باعث آسیب‌های گوناگونی از قبیل آلوده شدن سریع مو، تیره رنگ و بدشکل شدن ساقه، خشکی و شکنندگی مو و یا حتی تسریع در ریزش مو شود.
وجود سرب، آرسنیک و مونوکسید کربن در هوا به هنگام آلودگی و تماس با اعضای خارجی بدن مانند مو شروع به برقراری رابطه شیمیایی می‌کند. این ذرات تأثیر خود را بر موی سر با مسدود کردن منافذ سر و نفوذ به لایه‌های زیرین پوست گذاشته و باعث لطمه به ریشه موی سر می‌شوند.
استفاده از ژل‌ها، تافت‌ها و موارد مشابهی که باعث چسبندگی بیشتر موها می‌شود در زمان آلودگی هوا تأثیر مخرب‌تری دارد و باعث چسبندگی و جذب آلاینده‌ها به موها و ریشه مو می‌شوند؛ بنابراین در زمان آلودگی هوا در استفاده از این قبیل مکمل‌های مو اجتناب کنید.
در روزهای آلوده استفاده مرتب از مرطوب کننده‌ها، شست‌وشوی مرتب سر و صورت با فرآورده‌های صابونی یا شامپوهای غیر معطر، استفاده نکردن از عطر و ادکلن بخصوص در کسانی که زمینه اگزمای پوستی دارند می‌تواند اثرات مضر آلودگی هوا بخصوص سرب معلق در هوا را کاهش دهد.
در روزهای آلوده شستشوی روزانه موها و یا استفاده از شامپوهای سم زدا مثل شامپو فیتو نوتر و یا محصولات تخصصی پوست سر مثل فیتو پولین و همچنین استفاده از مرطوب کننده‌های مناسب ساقه موها امری بسیار ضروری است تا سلامت و زیبایی پوست سر و تار مو حفظ شود.
عکس: محمدرضا عباسی | خبرگزاری مهر
