در اغلب موارد تأمین نشدن ویتامین‌ها و پروتئین‌های مورد نیاز بدن کودکان موجب نارسایی‌هایی از قبیل کم مویی، پوکی استخوان، خرابی دندان‌ها، ضعف سیستم ایمنی، پوست کدر و نا شاداب و کندی رشد طبیعی قد می‌شود. در این مقاله مجله سلامت و زیبایی جهان گستر به بررسی نقش ویتامین‌ها در رشد کودک می‌پردازیم.
سلامت موی کودکان
کم مویی در کودکان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. با توجه به اینکه سوءتغذیه یکی از دلایل شاخص کم مویی در کودکان است، بنابراین پروتئین و ویتامین مهم‌ترین بخش تغذیه کودک در رشد مو محسوب می‌شود. جگر، ماش و جوانه گندم، تخم‌مرغ، شیر، ماهی و حبوبات از مهم‌ترین منابع پروتئین به‌حساب می‌آیند.
ویتامین‌های E،C و A و ید هم از اهمیت زیادی در رشد موی کودکان دارند. کلم و بادام‌زمینی سرشار از «ید» هستند و دیگر سبزی‌ها و آجیل‌های خوراکی سرخ نشده نیز منابعی پر از ویتامین‌های A و C و E هستند. از دیگر مواد معدنی که مانع از ریزش موی کودکان می‌شوند می‌توان به سیلیس، آهن و کلسیم اشاره کرد. میزان قابل‌توجهی از این مواد معدنی را می‌توان در جو خام، پوست سیب‌زمینی، فلفل سبز و خیار پیدا کرد. میوه‌های خشک‌شده، آب آلبالو، گوشت، اسفناج، خرما و کشمش نیز از منابع غنی آهن است. شیر نیز به‌عنوان مهم‌ترین منبع کلسیم به‌حساب می‌آید.
سلامت پوست کودکان
سلامت پوست کودکان مستقیماً به میزان ویتامین A رژیم غذایی آن‌ها مرتبط است. سیب‌زمینی، هویج و زردآلو منابع غنی بتاکاروتن است.
برای آن‌که راحت‌تر بتوانید موادغذایی را که دارای این ویتامین هستند در فهرست غذایی کودکان بگنجانید راه‌حل‌هایی وجود دارد. البته به نحوی که آن‌ها نیز از مصرف این مواد غذایی دل‌زده نشوند، در اینجا به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
سلامت دندان
یکی از روش‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها کنترل رژیم غذایی از کودکی است. مصرف مواد غذایی پروتئینی مانند آجیل و گوشت همراه با مواد غذایی حاوی قند پایین از روش‌های پیشگیری از بروز پوسیدگی دندان در کودکان به شمار می‌آید زیرا مصرف این مواد مانع کاهش بیش‌ازحد PH دهان شده و از پوسیدگی دندان‌ها در کودکان جلوگیری خواهند کرد.
افزایش قد در کودکان
با توجه به این نکته که شروع رشد کودک از دوران جنینی آغاز می‌شود باید توجه داشت که اگر می‌خواهید کودکانتان در سنین جوانی قدی بلند داشته باشند، باید مراقبت را از دوران بارداری آغاز کنید. مراقبت مادران در سلامت تغذیه خود در دوران بارداری یکی از عوامل مؤثری است که در رشد جنین در شکم مادران نقش بسزایی دارد.
به‌جز تغذیه مادران مهم‌ترین عاملی که در افزایش قد کودکان تأثیر دارد میزان ویتامین A در بدن کودکان است. بر اساس تحقیقات انجام‌شده بر روی 5 هزار نوزاد و کودک در سال 2009 در اروپا کمبود ویتامین A از موانع اصلی رشد مطلوب قد کودکان به شمار می‌آید. بر اساس مطالعات موجود متوسط قد در پسران شامل میانگین قد پدر و مادر به‌علاوه 5 تا 6 سانتیمتر و برای دختران میانگین قد پدر و مادر منهای 5 تا 6 سانتیمتر است. برای رشد هر فرد به‌ویژه یک دامنه یا محدوده مخصوص وجود دارد. از درشت مغذی‌هایی که در رشد کودک تأثیر مهمی دارند می‌توان به مواد قندی، چربی‌ها، پروتئین‌ها که انرژی لازم برای سوخت‌وساز بدن را تأمین می‌کند اشاره کرد.
از دیگر مواد معدنی که در رشد قد کودک تأثیر قابل‌توجهی دارد نیز می‌توان از منیزیم، کلسیم و روی نام برد. سبزی‌ها و میوه‌ها، انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی به‌ویژه پیش سازهای ویتامین A در رژیم غذایی کودکان بسیار ضروری است. منابع مهم ویتامین A عبارت‌اند از: اسفناج، زردآلو، طالبی و دریافت کافی کلسیم که به‌ویژه در دوره رشد طولی استخوان‌ها بسیار اهمیت دارد؛ بنابراین تغذیه با شیر، ماست، پنیر و انواع کلم را باید به نوجوانان پیش از رسیدن به سن بلوغ توصیه کرد.
افزایش هوش کودکان
بر اساس نظریات جدید محققان آمریکایی هوش کودکان علاوه بر انتقال از طریق ژنتیک به‌صورت ارثی رابطه مستقیمی با تغذیه در دوران کودکی دارد. نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیقات بر این نکات تأکید می‌کند که تقویت سیستم عصبی در دوران کودکی، افزایش قدرت تفکر، فعالیت عصب‌ها، افزایش فعالیت مغزی و حافظه، رشد فکری، قدرت تمرکز و همچنین تقویت سلول‌های عصبی در کودکان باعث افزایش ضریب هوشی کودکان خواهد شد.
مهم‌ترین تغذیه‌ای که تاکنون ثابت شده بر ضریب هوشی کودک مؤثر است تغذیه تا پایان دو سالگی از شیر مادر است. شیر مادر به‌واسطه سرشار بودن از انواع ویتامین‌ها و پروتئین‌ها و املاح مغذی بر تقویت سیستم عصبی و سلول‌های مغزی نقش قابل توجهی را دارد.
سیب‌زمینی: بهتر آن است که ابتدا سیب‌زمینی را به ورقه‌های نازک ببرید و با دارچین آن را دودی کنید. این ماده غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان و ویتامین A است و می‌تواند با فعال کردن عصب‌ها، قدرت تفکر را افزایش دهد.
تخم‌مرغ: تخم‌مرغ‌های خانگی منبع غنی از چولاین است که سبب گسترش فعالیت مغزی و حافظه می‌شود و برای کودکان بسیار مفید است. چولاین نوعی ویتامین محلول در آب است و جزو گروه ویتامین‌های B است.
توت‌فرنگی و انار: شما می‌توانید با مخلوط کردن این میوه با ماست یک دسر خوشمزه برای کودکان تهیه کنید. این میوه سرشار از آنتی‌اکسیدان است که ادراک، حافظه و ارتباط ذهنی را در کودک تقویت می‌کند و موجب رشد فکری و قدرت تمرکز می‌شود.
حبوبات: حبوباتی چون لوبیاچیتی، لوبیا قرمز، عدس، لپه و دیگر حبوبات، منبع غنی از اسیدهای چرب امگا 3 است که سبب خون‌سازی در رگ‌ها و تقویت سلول‌های عصبی می‌شوند. شما می‌توانید از این حبوبات در تهیه سالاد، سوپ یا آش‌های مختلف استفاده کنید.
