هر مادری ممکن است این موقعیت را تجربه کند که در برابر بی‌تابی و گریه شدید نوزادش قرار گیرد و هیچ دلیل خاصی برای آن پیدا نکند. ناراحت‌کننده‌تر این‌که، کودک به شیوه‌های معمول ساکت نمی‌شود و گویی یک عامل ناشناخته سبب بی‌قراری ناگهانی وی شده است. گریه نوزاد وضعیتی است که توجه مادر را برای رسیدگی هرچه سریع‌تر به نوزاد جلب می‌کند؛ اما گاهی بچه‌ها گویی از گریه کردن خسته نمی‌شوند و مادران درمانده و مستأصل را با سؤالات بی‌پاسخ بسیاری روبه‌رو می‌کنند.
دلیل بی‌قراری و گریه نوزاد
نوزادان نمی‌توانند بگویند «گرسنه هستم» یا «من را جای راحت‌تری بخوابانید» یا «گرمم است» و به‌جای آن گریه می‌کنند. در واقع به‌جای این‌که بگویند: «مامان کمکم کن تا از این وضعیت نجات پیدا کنم» با گریه حرفشان را می‌زنند، اما اگر مادر تمام نیازهای نوزاد را برآورده کرد و همچنان با گریه نوزاد مواجه بود، چه باید کرد؟ محققان می‌گویند بعضی از نوزادان به سبب سیستم عصبی تکامل نیافته ممکن است چند ماه اول زندگی بدون سبب یا به دلایل ناشناخته گریه کنند. به‌علاوه بعضی از نوزادان به نور، صدا، بو و موقعیت‌های متفاوت حساس هستند و بلافاصله گریه می‌کنند.
بیشتر نوزادان در ۶ هفته اول زندگی به‌طور متوسط ۳ ساعت در روز گریه می‌کنند! اما خبر خوب این است که تا ۳ ماهگی گریه بیشتر نوزادان به‌طور متوسط به یک ساعت در روز کاهش پیدا می‌کند. وقتی نوزاد گریه می‌کند، هورمونی به نام «پرولاکتین» در بدن مادر ترشح می‌شود که سبب می‌گردد مادر به‌سرعت به گریه کودک پاسخ دهد و نیاز او را برآورده کند. طبیعی است که وقتی مادر نتواند کودک را ساکت کند، احساس ناکامی و شکست پیدا می‌کند؛ اما مهارت پرورش و رسیدگی به نوزادش را دست‌کم نگیرد و این کاملاً طبیعی است که گاهی نوزاد بدون هیچ علت واضحی گریه کند.
در مواقع گریه نوزاد چه باید کرد
هیچ راه‌حل مشخصی برای ساکت کردن نوزادان وجود ندارد زیرا آن‌ها بسیار متفاوت هستند و هرکدام به یک سری محرک‌ها پاسخ می‌دهند. تنها راه، تجربه است! یک مادر از طریق آزمون‌وخطا می‌تواند بهترین راه را برای ساکت کردن کودکش پیدا کند. اولین کاری که تعداد بسیاری از نوزادان را آرام می‌کند، قرار دادن آن‌ها در وضعیتی شبیه رحم «خانه اول» آن‌هاست. دست‌هایش را کنار بدنش قرار دهید و با یک پارچه نرم او را ببندید. سپس سرش را نزدیک قلبتان که ضربان آن برایش آشناست، قرار دهید و آرام‌آرام حرکت کنید.
می‌توانید او را به شکم روی دست بخوابانید و حرکت دهید. صداهایی شبیه «شش» درآورید، زیرا این صداها که شبیه صدای سشوار است، در داخل رحم به گوش او رسیده است. او را به‌آرامی تکان دهید و سعی کنید تا جایی که می‌توانید تماس لمسی با وی داشته باشید. تماس لمسی با بدن نوزاد گیرنده‌های مغزی نوزاد را تحریک و کودک را آرام می‌کند. هرقدر این تحریکات بیشتر باشد، احتمال این‌که کودک زودتر آرام بگیرد، بیشتر است. به‌آرامی پشت پاها، معده و پیشانی کودک را نوازش کنید. به هنگام تعویض پوشک پاهای کودک را به‌آرامی ماساژ دهید و بگذارید کمی آزادانه تقلا کند. با او حرف بزنید. شنیدن صدای مادر برای کودک آرام‌بخش است زیرا وی این صدا را قبلاً هم شنیده است. گاهی آوازی زیر لب زمزمه کنید. کودکان حتی در این سن ریتم و تن صدا را تشخیص می‌دهند. همچنین می‌توانید از خودرو برای آرام کردن او استفاده کنید. حرکت خودرو در بیشتر موارد کودکان را آرام می‌کند.
اگر امکان آن میسر نیست، او را داخل گهواره قرار دهید و به‌آرامی تکان دهید. گاهی لازم است از کمی آب ولرم برای آرام کردن کودک استفاده کنید. صدای آب و گرمای آن می‌تواند گریه بسیاری از بچه‌ها را قطع کند. او را داخل وان مخصوص قرار دهید و بدنش را ماساژ دهید. توجه او را به یک پرنده، آینه و چیزی که تابه‌حال ندیده یا کمتر در معرض آن بوده است، جلب کنید در نهایت، خونسردی خود را حفظ کنید اگر با عصبانیت یا ناامیدی با او روبه‌رو شوید، گریه وی شدت پیدا می‌کند و وارد مرحله تازه‌ای می‌شود. بااینکه شنیدن گریه مداوم کودک بسیار دشوار است، اما چند نفس عمیق بکشید و دوباره تلاش کنید. گاهی دستپاچگی و تلاش بیش‌ازحد برای ساکت کردن کودک به شیوه‌های مختلف، نتیجه عکس می‌دهد و او بی‌قراری بیشتری از خود نشان می‌دهد؛ بنابراین بگذارید ۵ دقیقه با صدای بلند گریه کند.
بعد این فرصت را به خود بدهید که موقعیت را بهتر بسنجید. بهتر است ابتدا از راهکارهایی که همیشه از آن استفاده می‌کردید، آغاز کنید. سپس ۵ دقیقه او را راحت بگذارید تا گریه کند. بعد روش بعدی را در پیش بگیرید. اگر یک روش منظم و ثابت برای آرام کردن نوزاد در پیش بگیرید، حتی اگر به‌ظاهر چندان موفق نباشد، کودک به آن عادت می‌کند و به همان شیوه آرام می‌شود.
ماساژ دادن کودکان یکی از بهترین روش‌های آرام کردن آن‌هاست. برای این کار می‌توانید از روغن ماساژ موستلا کمک بگیرید.
گریه نوزاد انواع مختلف دارد
درست است که نمی‌توان گریه کودکان را دقیقاً دسته‌بندی کرد اما اصول کلی وجود دارد. نوزادان تازه متولدشده، معمولاً گریه‌ای با صدای بلند و واضح دارند و قفسه سینه‌شان پس از هر جیغ کاملاً پر و خالی می‌شود بین این گریه‌ها تنفس کوتاهی می‌کنند و یک گریه کوتاه‌تر دارند سپس با رسیدن اکسیژن کافی به قفسه سینه، برای جیغ بعدی آماده می‌شوند. وقتی نوزاد چندماهه است، تنفس عمیق‌تری دارد بنابراین گریه‌هایش هم طولانی‌تر است. وقتی گرسنه است، همراه با گریه پیچ‌وتاب می‌خورد. اگر گرسنه نباشد، گریه طولانی و مداوم است و هرلحظه بالاتر می‌رود. اگر درد داشته باشد، گریه گوش‌خراشی خواهد داشت و چهره‌اش با دفعاتی که گریه عادی دارد، متفاوت خواهد بود. این گریه به‌آسانی قطع نمی‌شود مگر این‌که منشأ درد شناسایی و رفع شود.
ماساژ نوزاد
ماساژ دادن کودکان یکی از بهترین روش‌های آرام کردن آن‌هاست. او را به یک اتاق آرام با نور مناسب ببرید. پوشکش را درآورید و به‌آرامی پاها، دست‌ها و معده و پشت او را ماساژ دهید. واکنش وی به شما می‌گوید که ماساژ کدام قسمت‌های بدن را دوست دارد، ابتدا از سر آغاز کنید، ضربه‌های آرامی به پیشانی کودک بزنید سپس دو طرف صورت را به‌آرامی ماساژ دهید و از پیشانی به سمت گردن بروید. از شقیقه به سمت فک بروید و ماساژ را ادامه دهید. پشت گوش‌ها را با انگشت‌هایتان ماساژ دهید و با یک حرکت دورانی کل جمجمه و سر را ماساژ دهید. سپس دست‌ها را از بازوها تا مچ به‌آرامی ماساژ دهید. کف دست‌ها را با انگشت شست فشار دهید و انگشت‌ها را یکی‌یکی به آهستگی بفشارید.
قفسه سینه کودک را به‌آرامی با کف دست و ابتدا به سمت گردن و سپس به دو طرف بدن فشار دهید. شکم را با هر دو دست که روی‌هم گذاشته‌اید به آهستگی فشار دهید و پاها را درحالی‌که انگشتانتان را دور ران کودک حلقه کرده‌اید، از پایین به بالا و بالعکس ماساژ دهید. هریک از انگشتان پا را به‌آرامی به‌طرف خارج بکشید. فراموش نکنید که گریه کردن بخشی از زندگی طبیعی نوزاد است و راهکارهایی که برای آرام‌سازی او انجام می‌دهید، بخشی از توانمندی‌های مادرانه شما را شکوفا می‌کند؛ بنابراین به‌جای آشفتگی، خشم، احساس یاس و ناامیدی به خاطر بسپارید که پس از هر بار گریه نوزاد به تجربیاتتان اضافه می‌شود و در طول زمان میزان صدمات وارده به نوزاد و کودک کمتر خواهد شد.
