کهیر بر حدود ۲۰ درصد افراد در طول زندگی تأثیر میگذارد و که میتواند بر اثر تماس با بسیاری از مواد و یا در موقعیتهای مختلف ایجاد شود و معمولاً به صورت لکههای پوستی خارشدار خود را نشان میدهد که تبدیل به تاولهای قرمز متورم میشود. خارش ممکن است خفیف یا شدید باشد.
علائم کهیر کدماند؟
علائم میتواند در هر جایی از چند دقیقه تا چند ماه یا حتی چند سال ادامه داشته باشد. در حالی که آنها شبیه گزش حشره هستند، کهیر به چندین صورت مختلف است:
کهیر در هر نقطه از بدن ظاهر میشود؛ آنها ممکن است تغییر شکل دهد، به اطراف حرکت کند، ناپدید شوند و در طول دوره کوتاه زمانی دوباره ظاهر شوند. برجستگی – قرمز یا «کهیر» به رنگ پوست با لبههای روشن – معمولاً به طور ناگهانی ظاهر میشود و به سرعت از بین میرود. فشار دادن مرکز کهیر باعث میشود به رنگ سفید درآید – که «بلانچ» نامیده میشود.
دو نوع کهیر وجود دارد: کوتاه مدت (حاد) و بلند مدت (مزمن). که هیچ کدام معمولاً تهدید کننده زندگی نیستند، هر چند هر تورم در گلو و یا هر نشانه دیگری که تنفس را محدود سازد نیاز به مراقبت فوری دارد. کهیر مزمن تقریباً هر روز برای بیش از شش هفته رخ میدهد و معمولاً خارشدار است. هر کهیر کمتر از ۲۴ ساعت به طول میانجامد. کبود نمیشوند و جای زخمی ایجاد نمیشود. اگر کهیر بیش از یک ماه به طول انجامید و یا اگر آنها در طول زمان عود پیدا کرد، به پزشک متخصص آلرژی مراجعه کنید، که تاریخچه بیماری را بررسی کند و یک معاینه کامل فیزیکی برای تعیین علت علائم انجام دهد. آزمایش پوست و تست چالش نیز ممکن است در شناسایی محرک لازم باشد. درمان شامل کمپرس سرد برای تسکین خارش پوست یا آنتیهیستامینها و دیگر داروها، مانند داروهای ضد التهاب و داروهایی که ممکن است سیستم ایمنی بدن را تغییر دهد است.
علل کهیر کدماند؟
- برخی از مواد غذایی (به خصوص بادام زمینی، تخم مرغ، آجیل و صدف)
- داروها مانند آنتیبیوتیکها (به ویژه پنیسیلین و سولفا)، آسپرین و ایبوپروفن
- گزش یا نیش حشرات
- محرکهای فیزیکی مانند فشار، سرما، گرما، ورزش و یا قرار گرفتن در معرض نور خورشید
- عفونتهای باکتریایی انتقال خون، از جمله عفونتهای دستگاه ادراری و عفونت گلو
- عفونتهای ویروسی، از جمله سرماخوردگی، مونونوکلئوز عفونی و هپاتیت ، شوره سر
- حیوانات خانگی
- گرده بعضی از گیاهان، مانند بلوط سمی و پیچک سمی
آیا این کهیر است یا آنژیوادم؟
آنژیوادم – تورم بافت زیر سطح پوست است – که ممکن است با کهیر اشتباه گرفته شود و یا مرتبط باشد و با واکنشهای آلرژیک، داروها و یا کمبود ارثی برخی از آنزیمها ایجاد میشود. علائم زیر آنژیوادم را نشان میدهد:
- تورم در چشم یا دهان
- تورم دستها، پاها و یا گلو
- اشکال در تنفس، گرفتگی معده و یا ورم ملتحمه (تورم مخاط چشم)
پزشک متخصص آلرژی میتواند کهیر و آنژیوادم را تشخیص و درمان کند.
تشخیص کهیر
در برخی از موارد، علائم آشکار است – فردی که بادام زمینی یا میگو میخورد و پس از آن درزمان کوتاه کهیر میزند.
موارد دیگر به علل بسیاری نیاز به تشخیص توسط بیمار و پزشک دارد. در چند مورد، علت را نمیتوان مشخص کرد.
معمولاً کهیر تنها برای آزمایشهای گسترده پاسخ نمیدهد. اگر مشکوک به حساسیت غذایی است، به یاد آورید که چه خوردهاید. این کمک خواهد کرد که شما بفهمید آیا ارتباطی بین غذایی که خوردهاید و جوشهای کهیرتان وجود دارد یا نه.
کهیر مزمن باید توسط پزشک متخصص آلرژی ارزیابی شود، که در مورد تاریخچه پزشکی شما و خانوادهتان، موادی که شما در خانه و در محل کار در معرض آن هستید، قرار گرفتن در معرض حیوانات خانگی و یا حیوانات دیگر و هر گونه داروهایی که به تازگی مصرف کردهاید میپرسد.
اگر یادداشت غذایی داشته باشید، آن را به پزشک متخصص آلرژی خود نشان دهید. احتمالاً پزشک میخواهد آزمایش پوست، آزمایش خون و آزمایش ادرار برای شناسایی علت کهیر انجام دهید. اگر مشکوک به مصرف مواد غذایی است، پزشک ممکن است یک تست پوستی-خراش یا آزمایش خون برای تأیید تشخیص بگیرد؛ زمانی که علت شناسایی شد، به احتمال زیاد به شما توصیه میشود از مصرف مواد غذایی و محصولات کارخانهای بپرهیزید. در موارد نادر، ممکن است پزشک متخصص آلرژی تست مواد غذایی دهانی را توصیه کند – این آزمایش به دقت تحت نظارت انجام میشود که در آن شما یک مقدار اندازهگیری شده از غذای مشکوک به علت کهیر را میخورید تا مشخص شود که کهیر ایجاد میشود یا نه.
اگر یک دارو مشکوک به علت کهیر باشد، پزشک میتواند آزمایش مشابه را انجام دهد، و یک چالش دارویی محتاط – شبیه به یک چالش غذایی دهان و دندان، اما با داروها – همچنین ممکن است برای تأیید تشخیص لازم باشد. از آنجا که احتمالاً نافیلاکسی یک واکنش آلرژیک تهدید کننده حیات هست، این آزمون چالش تنها باید تحت نظارت دقیق پزشکی، با دارو اضطراری و تجهیزات لازم انجام شود. در مواردی که واسکولیت ممکن است علت کهیر باشد، پزشک ممکن است نمونه برداری (بیوپسی) پوستی انجام دهد و آن را به درماتوپاتولوژیست جهت بررسی زیر میکروسکوپ بفرستد. شناسایی علت کهیر مزمن اغلب دشوار است.
مدیریت و درمان کهیر چگونه است؟
به یک پزشک متخصص آلرژی مراجعه کنید، تا علل کهیر را بیابد و احتمالاً داروهای جلوگیری از کهیر یا کاهش شدت علائم تجویز خواهد کرد. آیا درمان تنها با نسخه پزشک امکانپذیر است یا برعکس به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله اینکه کهیر چگونه باعث ناراحتی میشود. محققان، بسیاری – اما نه همه – عواملی که میتواند باعث کهیر شود را شناسایی کردهاند. که شامل مواد غذایی و مواد دیگر، مانند داروها هست. بعضی افراد فقط با موارد خاص لمس کردن کهیر میزنند. بعضی از بیماریها نیز باعث کهیر میشود. آنتیهیستامینها درمان غالب برای کهیر هست. آنها با مسدود کردن اثر هیستامین عمل میکنند، هیستامین یک ماده شیمیایی در پوست هست که علائم آلرژی را ایجاد میکند، از جمله تاول.
آنتیهیستامین کم آرام بخش یا غیر آرام بخش ترجیح داده میشوند. آنها مؤثر و طولانی مدت است (ممکن است یک بار در روز مصرف شود) و اثرات جانبی کمی دارد. ممکن است پزشک ترکیبی از دو یا سه آنتیهیستامین برای درمان کهیر، همراه با کمپرس سرد یا پمادهای ضد خارش برای کاهش علائم تجویز کند. کهیر حاد به درمان موقت با پردنیزون نیاز دارد، مشابه کورتون یا مدولاتور ایمنی بدن، که میتواند به شدت علائم را کاهش دهد. اگر واکنش شامل تورم زبان یا لب نیز هست، و یا مشکلات تنفسی دارید، پزشک ممکن است یک اتوانژکتور اپی نفرین (آدرنالین) را برای شما تجویز کند تا همیشه کنار خود داشته باشید. اینها میتواند علائم اولیه آنافیلاکسی باشد (یک واکنش آلرژیک به طور بالقوه کشنده که باعث اختلال در تنفس میشود و میتواند در بدن شوک ایجاد کند). تنها درمان برای آنافیلاکسی اپینفرین است. اگر کهیر زیاد شد و انژکتور ندارید – و یا اگر استفاده از تزریق خودکار باعث بهبود سریع علائم نمیشود – بلافاصله به اورژانس بروید. شما همچنین باید پس از استفاده از انژکتور خودکار به اورژانس بروید.
اگر علت کهیر را بتوان شناسایی کرد، بهترین درمان پیشگیری و یا از بین بردن آن هست که در زیر به آنها میپردازیم:
- مواد غذایی: غذاهایی که به عنوان ایجاد کنندهی علائم شناسایی شدهاند را نخورید.
- مالش یا خاراندن: اجتناب از صابونهای تند. حمامهای مکرر شاید خارش و خاراندن را کاهش دهد، ولی میتواند کهیر را بدتر کند.
- فشار ثابت: اجتناب از لباسهای تنگ. فشار کهیر را میتوان با پوشیدن لباس گشاد کم کرد.
- دما: اگر زمانی که در معرض سرما قرار میگیرید دچار کهیر میشوید، به تنهایی در آب سرد شنا نکنید و همیشه اپی نفرین اتوانژکتور با خود داشته باشید. از قرار گرفتن در معرض هوای سرد اجتناب کنید و از یک روسری به دور بینی و دهان در هوای سرد استفاده کنید. اگر مجبور شدید در هوای سرد باشید، لباسهای گرم بپوشید.
- در معرض خورشید قرار گرفتن: لباسهای محافظ بپوشید؛ ضد آفتاب استفاده کنید.
- داروها: بلافاصله به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید اگر شما گمان میبرید که داروی خاص باعث کهیر میشود.
کهیر مزمن چیست؟
در برخی از موارد، کهیر برای بیش از شش هفته و ماهها یا سالها طول میکشد. این وضعیت به عنوان کهیر مزمن شناخته شده است. اگر علت، حتی پس از یک تاریخچه دقیق و آزمایش نیز قابل تشخیص نیست، بیماری کهیر مزمن ایدیوپاتیک نامیده میشود. («ایدیوپاتیک» به معنای «ناشناخته است.») در حدود نیمی این موارد همراه با برخی از یافتههای ایمنی بدن هستند. کهیر مزمن نیز ممکن است با بیماری تیروئید، دیگر مشکلات هورمونی و یا، در موارد بسیار نادر، سرطان در ارتباط باشد. حتی این بیماری معمولاً در طول زمان گسترش مییابد.
کهیر فیزیکی چیست؟
در کهیر فیزیکی، کهیر علت فیزیکی دارد، مانند قرار گرفتن در معرض گرما، سرما یا فشار. محرکهای رایج عبارتاند از:
- مالش یا خراش ساده (Dermographism): این شایعترین علت ایجاد فیزیکی کهیر است. علائم در چند دقیقه که مالیده شد یا خراشیده شد ظاهر میشود و معمولاً کمتر از یک ساعت طول میکشد.
- فشار یا انقباض: کهیر فشار تأخیر میتواند به صورت تورم قرمز شش تا هشت ساعت پس از فشار (کمربند یا لباس تنگ، به عنوان مثال) ظاهر شود. علائم همچنین در بخشهایی از بدن تحت فشار ثابت، مانند کف پا رخ میدهد.
- تغییر در درجه حرارت: کهیر سرد بر اثر قرار گرفتن در معرض دماهای پایین ایجاد میشود. که اگر خنک کننده عمومی بدن وجود دارد – برای مثال، پس از یک شیرجه رفتن به استخر شنا میتواند شدید و تهدید کننده زندگی باشد.
- درجه حرارت بالای بدن: کهیر کولینرژیک به علت افزایش دمای بدن به دلیل عرق کردن، ورزش، دوش آب گرم و یا اضطراب ایجاد میشود.
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید: کهیر خورشیدی ممکن است در عرض چند دقیقه پس از مواجهه با نور خورشید رخ دهد.
- التهاب عروق خونی، یا واسکولیت، همچنین میتواند باعث کهیر شود. این کهیر دردناکتر از خارش هست، که ممکن است باعث کبودی بر روی پوست و ترک شود و اغلب بیش از یک روز طول بکشد.